Zmniejsz koszty u notariusza – praktyczny poradnik

Koszty notarialne stanowią istotną część wydatków związanych z zakupem nieruchomości, darowizną, sporządzaniem testamentu czy innymi czynnościami prawnymi. Często budzą one zdziwienie ze względu na swoją wysokość. Rozumiejąc, skąd się biorą te opłaty i znając kilka praktycznych sposobów na ich obniżenie, można znacząco zaoszczędzić.

Skąd biorą się opłaty notarialne?

Opłaty ponoszone u notariusza, zwane taksą notarialną, nie są ustalane arbitralnie. Są one ściśle regulowane prawnie, a ich maksymalne stawki określa Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości w sprawie maksymalnych stawek taksy notarialnej. Notariusz nie może pobrać wyższej opłaty niż ta wskazana w rozporządzeniu. Warto podkreślić, że stawki te są maksymalne, co oznacza, że notariusz ma pewną swobodę w ich obniżaniu, szczególnie w przypadku transakcji o dużej wartości.

Stawki taksy notarialnej są zazwyczaj liczone na podstawie wartość przedmiotu czynności prawnej, np. cenę zakupu mieszkania. Im wyższa wartość transakcji, tym wyższe wynagrodzenie notariusza, choć stawki taksy maleją przy wyższych wartościach, czyli są degresywne.

• do 3 000 zł – 100 zł
• powyżej 3 000 zł do 10 000 zł – 100 zł + 3% od nadwyżki powyżej 3 000 zł
• powyżej 10 000 zł do 30 000 zł – 310 zł + 2% od nadwyżki powyżej 10 000 zł
• powyżej 30 000 zł do 60 000 zł – 710 zł + 1% od nadwyżki powyżej 30 000 zł
• powyżej 60 000 zł do 1 000 000 zł – 1 010 zł + 0,4% od nadwyżki powyżej 60 000 zł
• powyżej 1 000 000 zł do 2 000 000 zł – 4 770 zł + 0,2% od nadwyżki powyżej 1 000 000 zł
• powyżej 2 000 000 zł – 6 770 zł + 0,25% od nadwyżki powyżej 2 000 000 zł, nie więcej jednak niż 10 000 zł, a w przypadku czynności między osobami zaliczonymi do I grupy podatkowej, nie więcej niż 7 500 zł.

Oprócz taksy notarialnej, klient ponosi również inne opłaty:

• Podatki – notariusz pełni rolę płatnika i pobiera należny podatek od czynności cywilnoprawnych (PCC) lub podatek od spadków i darowizn.
• Opłaty sądowe – są to opłaty za wpis do księgi wieczystej, np. za wpis prawa własności czy hipoteki. Notariusz przekazuje je bezpośrednio do sądu wieczystoksięgowego.
• Koszty wypisów – za każdy wypis aktu notarialnego pobierana jest opłata w wysokości 6 zł plus VAT za każdą rozpoczętą stronę.

Jak obniżyć koszty u notariusza?

Choć taksa notarialna jest ściśle regulowana, istnieje kilka sprytnych sposobów na zoptymalizowanie kosztów.

1. Połącz kilka czynności w jednym akcie notarialnym

To jeden z najskuteczniejszych sposobów na obniżenie opłat. Jeśli planujesz dokonać kilku powiązanych ze sobą czynności, np. kupić mieszkanie, a następnie ustanowić dla siebie służebność mieszkania, można je połączyć w jednym akcie. Pozwoli to na:

• Zaoszczędzenie na taksie notarialnej – zamiast płacić oddzielne taksy za każdą czynność, notariusz policzy jedną, wyższą opłatę, ale w wielu przypadkach będzie ona niższa niż suma opłat za poszczególne akty.
• Mniejszą liczbę wypisów – każda strona wypisu to koszt. Łącząc czynności, otrzymasz jeden, spójny dokument, a co za tym idzie, mniej wypisów.
• Jednolity wniosek wieczystoksięgowy – zamiast składać kilka wniosków do sądu wieczystoksięgowego, notariusz złoży jeden wniosek obejmujący wszystkie czynności. Oszczędzisz w ten sposób na opłatach sądowych i przyspieszysz całą procedurę.

A to wszystko jest teraz w zasięgu ręki! Możliwości te znacząco rozszerzyła korzystna dla klientów nowelizacja ustawy o podatku od spadków i darowizn, która przyniosła znaczące ułatwienia w obrocie nieruchomościami, pozwalając na przeprowadzenie większej liczby czynności w jednym akcie notarialnym bez konieczności przedstawiania Zaświadczenia z Urzędu Skarbowego, co skraca czas i liczbę formalności niezbędnych do finalizacji transakcji.

2. Korzystaj z ustanowienia hipoteki w akcie notarialnym

Ustanowienie hipoteki w akcie notarialnym, choć generuje dodatkowy koszt, jest często najbardziej opłacalnym i najbezpieczniejszym rozwiązaniem. Chociaż można to zrobić samodzielnie w sądzie wieczystoksięgowym, wiąże się to z szeregiem niedogodności.

Ustanowienia hipoteki w akcie notarialnym to:

• oszczędność czasu i wysiłku, albowiem samodzielne wypełnienie wniosku o wpis hipoteki (np. formularz KW-WPIS) może być skomplikowane i czasochłonne. Notariusz, dzięki swojemu doświadczeniu, zrobi to sprawnie i bezbłędnie,
• uniknięcie błędów, ponieważ wniosek do sądu musi być wypełniony perfekcyjnie. Każdy błąd, nawet literówka, może skutkować zwrotem wniosku i koniecznością jego ponownego złożenia. To nie tylko wydłuża proces, ale generuje dodatkowe koszty i frustrację. Poprawienie wniosku oznacza ponowną wizytę w sądzie, kolejną opłatę i kolejny czas oczekiwania,
• wygoda i pewność, bowiem ustanowienie hipoteki u notariusza daje pewność, że wszystkie formalności zostaną załatwione poprawnie i w terminie. Notariusz odpowiada za prawidłowe złożenie wniosku i załączenie wszystkich niezbędnych dokumentów, co jest szczególnie ważne dla banków.

3. Wybór notariusza zamiast sądu

Koszty notarialne mogą wzrosnąć w zależności od stopnia skomplikowania czynności. Przykładem jest podział majątku po rozwodzie albo w trakcie trwania rozdzielności majątkowej. Jeśli małżonkowie osiągnęli pełne porozumienie co do podziału aktywów, mogą dokonać go u notariusza, unikając długotrwałej i kosztownej sprawy sądowej. Taka czynność będzie oczywiście wiązała się z taksą notarialną, ale w ogólnym rozrachunku będzie znacznie tańsza niż wieloletni proces sądowy z kosztami zastępstwa adwokackiego, opłatami sądowymi i ewentualnymi kosztami biegłych.

Podsumowanie

Choć opłaty notarialne mogą wydawać się wysokie, są one regulowane prawnie i często stanowią cenę za bezpieczeństwo i poprawność transakcji. Pamiętając o możliwości negocjacji taksy notarialnej, łączeniu czynności w jednym akcie oraz korzystaniu z usług notariusza przy skomplikowanych sprawach, można w znaczący sposób obniżyć całkowity koszt i zaoszczędzić sobie nerwów. Warto zawsze pytać o pełną wycenę z góry, aby uniknąć niespodzianek. Starannie zaplanowana wizyta u notariusza to klucz do udanej i ekonomicznej transakcji.

_________________________

Powiązane informacje praktyczne: Opłaty notarialne tabela